रक्ताच्या नकारात्मक गटाबद्दल तुम्हाला माहित नसलेल्या गोष्टी! हे वाचल्याशिवाय पुढे जाऊ नका

आपल्या शरीरातील एक महत्त्वाचा घटक म्हणजे रक्त. शरीराच्या प्रत्येक भागात ऑक्सिजन आणि पोषक तत्त्वे पोहोचवण्याचे काम रक्त करते. पण तुम्हाला माहित आहे का की प्रत्येकाचे रक्त वेगवेगळ्या प्रकारचे असते? हो, रक्ताचे चार प्रकार आहेत – A, B, AB आणि O. पण यातील O आणि AB हे दोन गट विशेष आहेत. चला जाणून घेऊया का:

रक्ताचे प्रकार

रक्ताचे चार प्रकार पुढीलप्रमाणे:

• A गट
• B गट
• AB गट
• O गट

या प्रत्येक गटात पुन्हा Rh पॉझिटिव्ह आणि Rh निगेटिव्ह असे उपविभाग आहेत. म्हणजेच एकूण 8 प्रकारचे रक्त गट आहेत.

रक्ताचे नकारात्मक गट

रक्ताच्या नकारात्मक गटांमध्ये A-, B-, AB- आणि O- या चार गटांचा समावेश होतो.

A- रक्त गट

A नकारात्मक हा दुर्मिळ रक्त गट आहे. जगभरात फक्त 6% लोकसंख्या या गटाची आहे. A- गटाच्या व्यक्तींना फक्त A- किंवा O- गटाचे रक्त दिले जाऊ शकते. पण ते इतर सर्व नकारात्मक गटांना रक्त देऊ शकतात.

B- रक्त गट

B नकारात्मक गट असणारे लोकही जगभरात फक्त 2% आहेत. B- गटाच्या लोकांना B- आणि O- गटाचे रक्त मिळू शकते. ते A-, B- आणि AB- गटांना रक्त देऊ शकतात.

AB- रक्त गट

AB नकारात्मक हा सर्वात दुर्मिळ रक्त गट आहे. जगात फक्त 1% पेक्षा कमी लोकसंख्या या गटाची आहे. AB- गटाच्या लोकांना कोणत्याही नकारात्मक गटाचे रक्त मिळू शकते. पण ते फक्त AB- गटालाच रक्त देऊ शकतात. म्हणूनच AB- ला universal recipient म्हणतात.

O- रक्त गट

O नकारात्मक हा सर्वात मोलाचा रक्त गट मानला जातो. जगभरात 7% लोकसंख्या O- गटाची आहे. O- गटाच्या लोकांना फक्त O- गटाचेच रक्त मिळू शकते. पण ते इतर सर्व रक्त गटांना रक्त देऊ शकतात. त्यामुळे O- ला universal donor म्हटले जाते.

नकारात्मक रक्त गटांचे महत्त्व

नकारात्मक रक्त गट असणे म्हणजे रक्तातील Rh पॉझिटिव्ह घटक नसणे. हा घटक नसल्याने अशा व्यक्तींना रक्ताच्या काही आजारांचा धोका कमी असतो.

उदाहरणार्थ, Rh पॉझिटिव्ह आईच्या पोटी Rh निगेटिव्ह बाळ असेल तर बाळाला hemolytic disease होण्याचा धोका असतो. पण Rh निगेटिव्ह आईला असा धोका नसतो.

त्याचप्रमाणे नकारात्मक रक्त गटाच्या लोकांमध्ये कर्करोग होण्याचे प्रमाण कमी असते असे संशोधनातून दिसून आले आहे.

रक्तदान करताना काळजी

नकारात्मक रक्त गट असणाऱ्या लोकांनी रक्तदान करताना विशेष काळजी घ्यावी लागते. कारण त्यांना फक्त त्याच गटाचे रक्त मिळू शकते.

उदाहरणार्थ, A- गटाच्या व्यक्तीला A+ गटाचे रक्त दिले तर त्याला गंभीर धोका निर्माण होऊ शकतो. म्हणून नकारात्मक गटाच्या रक्ताची वेगळी नोंद ठेवली जाते.

नकारात्मक रक्त गटांची कमतरता

जगभरात नकारात्मक रक्त गटांची लोकसंख्या खूप कमी आहे. त्यामुळे रुग्णालयांमध्ये नेहमीच या गटाच्या रक्ताची कमतरता भासते.

विशेषतः आपत्कालीन परिस्थितीत, अपघातग्रस्तांना तातडीने रक्त देणे गरजेचे असते. अशावेळी O- गटाचे रक्त उपलब्ध नसेल तर रुग्णाचा जीव धोक्यात येऊ शकतो.

म्हणूनच नकारात्मक गटाच्या लोकांनी नियमितपणे रक्तदान करणे आवश्यक आहे. जेणेकरून रक्ताचा साठा कायम राहील.

निष्कर्ष

रक्ताचे नकारात्मक गट हे दुर्मिळ असले तरी अत्यंत महत्त्वाचे आहेत. या गटांच्या लोकांना काही आरोग्य फायदे असले तरी रक्ताच्या उपलब्धतेचा प्रश्न मात्र कायम असतो.

त्यामुळे प्रत्येकाने आपला रक्त गट जाणून घेणे आणि शक्य असेल तेव्हा रक्तदान करणे गरजेचे आहे. तुमचे एक पाऊल कुणाचे तरी जीवन वाचवू शकते, हे लक्षात ठेवा!