|
Getting your Trinity Audio player ready...
|
स्मृती मंधाना ही भारतीय महिला क्रिकेट संघाची उपकर्णधार आणि जगातील सर्वोत्तम फलंदाजांपैकी एक आहे. तिच्या आकर्षक खेळी, सुरेख फटकेबाजी आणि दमदार कामगिरीमुळे ती क्रिकेटप्रेमींच्या मनात विशेष स्थान निर्माण करू शकली आहे.
स्मृती मंधानाचा जीवन परिचय
- पूर्ण नाव: स्मृती श्रीनिवास मंधाना
- जन्म: 18 जुलै 1996, मुंबई, महाराष्ट्र
- वय: 29 वर्षे (2025 पर्यंत)
- कुटुंब: वडील – श्रीनिवास मंधाना (माजी जिल्हास्तरीय क्रिकेटपटू), आई – स्मिता मंधाना (गृहिणी), भाऊ – श्रवण मंधाना (माजी जिल्हास्तरीय क्रिकेटपटू, सध्या बँक व्यवस्थापक)
- जात: मारवाडी हिंदू
- शिक्षण: चिंतामण राव कॉमर्स कॉलेज, सांगली येथून वाणिज्य शाखेतील पदवी
स्मृतीचा जन्म मुंबईत झाला असला, तरी वयाच्या दुसऱ्या वर्षी तिचे कुटुंब सांगली येथील माधवनगर उपनगरात स्थलांतरित झाले. तिथेच तिने आपले प्राथमिक शिक्षण पूर्ण केले. क्रिकेटमधील तिची आवड तिच्या वडिलांपासून आणि भावापासून प्रेरित आहे, जे दोघेही सांगलीसाठी जिल्हास्तरावर क्रिकेट खेळले होते.
क्रिकेट कारकीर्द: प्रारंभ
स्मृतीला क्रिकेटची आवड लहानपणापासूनच होती. तिच्या भावाच्या अंडर-16 सामन्यांमुळे ती या खेळाकडे आकर्षित झाली. वयाच्या अवघ्या नऊव्या वर्षी ती महाराष्ट्राच्या अंडर-15 संघात निवडली गेली आणि 11व्या वर्षी अंडर-19 संघात स्थान मिळवले. तिच्या क्रिकेट कारकीर्दीला खऱ्या अर्थाने बहर आला 2013 मध्ये, जेव्हा तिने वडोदरामध्ये वेस्ट झोन अंडर-19 स्पर्धेत 150 चेंडूंमध्ये नाबाद 224 धावा काढल्या. ही कामगिरी करणारी ती पहिली भारतीय महिला क्रिकेटपटू ठरली.
आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट पदार्पण
- टेस्ट पदार्पण: 13 ऑगस्ट 2014, इंग्लंडविरुद्ध, वॉर्मस्ले (22 आणि 51 धावा)
- वनडे पदार्पण: 10 एप्रिल 2013, बांगलादेशविरुद्ध, अहमदाबाद (25 धावा)
- टी-20 पदार्पण: 5 एप्रिल 2013, बांगलादेशविरुद्ध, वडोदरा (39 धावा)
स्मृतीने 2013 मध्ये आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमध्ये पदार्पण केले आणि लवकरच ती भारतीय महिला क्रिकेट संघाची महत्त्वाची खेळाडू बनली. तिच्या आकर्षक फटक्यांनी आणि आक्रमक खेळीने तिने सर्वांचे लक्ष वेधले.
उल्लेखनीय कामगिरी
- प्रथम आंतरराष्ट्रीय शतक: 2016 मध्ये ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध होबार्ट येथे वनडेमध्ये 102 धावा.
- सर्व फॉरमॅटमध्ये शतक: स्मृती ही तिन्ही क्रिकेट प्रकारात (टेस्ट, वनडे, टी-20) शतक झळकावणारी पहिली भारतीय महिला क्रिकेटपटू आहे.
- 2017 महिला विश्वचषक: इंग्लंडविरुद्ध 90 आणि वेस्ट इंडिजविरुद्ध 106* धावांसह ती स्पर्धेतील प्रमुख धावसंख्येकरांपैकी एक होती. भारताने अंतिम फेरी गाठली, परंतु इंग्लंडकडून पराभूत झाली.
- सर्वात जलद अर्धशतक: 2019 मध्ये न्यूझीलंडविरुद्ध टी-20 मध्ये अवघ्या 24 चेंडूंमध्ये अर्धशतक.
- WPL 2024: रॉयल चॅलेंजर्स बेंगलोर (RCB) च्या कर्णधारपदासह पहिल्या WPL विजेतेपदाला गवसणी घातली. ती स्पर्धेतील दुसऱ्या क्रमांकाची सर्वाधिक धावसंख्या करणारी खेळाडू ठरली.
पुरस्कार आणि सन्मान
- ICC महिला क्रिकेटर ऑफ द इयर: 2018 आणि 2021 मध्ये रॅचेल हेहो-फ्लिंट पुरस्कार.
- BCCI सर्वोत्कृष्ट आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटपटू: जून 2018.
- ICC महिला वनडे क्रिकेटर ऑफ द इयर: 2021.
- विस्डेन इंडिया क्रिकेटर ऑफ द इयर: 2019.
- ICC वनडे रँकिंग: 2025 मध्ये पुन्हा वनडे फॉरमॅटमध्ये जागतिक क्रमवारीत अव्वल स्थान.
परदेशी लीगमधील सहभाग
स्मृतीने परदेशी टी-20 लीगमध्येही आपली छाप पाडली आहे:
- विमन्स बिग बॅश लीग (WBBL): ब्रिस्बेन हीट (2016-17), होबार्ट हरीकेन्स (2018-19), सिडनी थंडर (2021) आणि अॅडलेड स्ट्रायकर्स (2024).
- द हंड्रेड: साउदर्न ब्रेव्हसाठी खेळली, 2022 मध्ये 211 आणि 2023 मध्ये 238 धावा.
- किया सुपर लीग: 2018 मध्ये वेस्टर्न स्टॉर्मसाठी खेळली, पहिली भारतीय खेळाडू.
वैयक्तिक जीवनस्मृती मंधाना ही खाजगी जीवनात साधी आणि शांत व्यक्ती आहे. ती आपल्या कुटुंबाशी जवळीक राखते. 2019 पासून ती संगीतकार आणि चित्रपट निर्माता पालाश मुच्छल यांच्यासोबत नात्यात असल्याची माहिती आहे. तिला स्वयंपाकाची आवड आहे आणि भविष्यात रेस्टॉरंट उघडण्याची इच्छा आहे.
खेळातील योगदान
स्मृती मंधानाने भारतीय महिला क्रिकेटला नवीन उंचीवर नेले आहे. तिच्या आकर्षक कव्हर ड्राईव्हज आणि आक्रमक फलंदाजीमुळे ती गेमचेंजर ठरली आहे. ती तरुण क्रिकेटपटूंना प्रेरणा देते आणि महिला क्रिकेटला प्रोत्साहन देण्यासाठी कार्यरत आहे. मिताली राज यांच्यासारख्या दिग्गजांनी स्मृतीला “काही षटकांमध्ये सामना बदलणारी खेळाडू” असे संबोधले आहे.
स्मृती मंधानाची आकडेवारी (2025 पर्यंत)
- वनडे: 4200+ धावा, सरासरी 46.25, 10 शतके, 30 अर्धशतके
- टी-20: सर्वाधिक धावसंख्या यादीत दुसरे स्थान, सर्वाधिक 50+ धावा
- टेस्ट: 1 शतक, 2 अर्धशतके
स्मृती मंधानाचे प्रेरणास्थानस्मृतीला तिच्या भावाने आणि वडिलांनी क्रिकेटसाठी प्रेरित केले. ती राहुल द्रविड यांनी स्वाक्षरी केलेल्या बॅटने सराव करते, जे तिच्या भावाने तिला भेट दिले होते. तिचे आदर्श खेळाडू मॅथ्यू हेडन आणि कुमार संगकारा आहेत, ज्यांच्या शैलीचा तिने अभ्यास करून स्वतःला घडवले.
निष्कर्ष
स्मृती मंधाना ही भारतीय क्रिकेटमधील एक चमकता तारा आहे. तिची मेहनत, समर्पण आणि प्रतिभा यामुळे ती जागतिक क्रिकेटमध्ये भारताचे नाव उंचावत आहे. 2025 च्या महिला विश्वचषकात तिच्याकडून मोठ्या अपेक्षा आहेत, आणि ती भारताला विजेतेपद मिळवून देण्यासाठी सज्ज आहे. तिच्या यशाचा प्रवास हा प्रत्येक तरुण खेळाडूसाठी प्रेरणादायी आहे.
