|
Getting your Trinity Audio player ready...
|
नंदू नाटेकर, ज्यांचे पूर्ण नाव नंदकुमार महादेव नाटेकर, हे भारतीय बॅडमिंटनमधील एक दिग्गज नाव आहे. त्यांनी भारताला आंतरराष्ट्रीय स्तरावर बॅडमिंटनमध्ये पहिल्यांदा ओळख मिळवून दिली आणि अनेक ऐतिहासिक यश मिळवले.
प्रारंभिक जीवन
नंदू नाटेकर यांचा जन्म १२ मे १९३३ रोजी महाराष्ट्रातील सांगली येथे झाला. लहानपणापासूनच त्यांना खेळाची आवड होती. सुरुवातीला त्यांना क्रिकेट आणि टेनिसमध्ये रस होता, परंतु वयाच्या १५-१६ वर्षांपासून त्यांनी बॅडमिंटनकडे लक्ष केंद्रित केले.
त्यांचे प्राथमिक शिक्षण मुंबईत झाले आणि त्यांनी रामनारायण रुईया कॉलेज मधून डिप्लोमा प्राप्त केला. बॅडमिंटनमधील त्यांची प्रतिभा लवकरच समोर आली आणि वयाच्या २०व्या वर्षीच त्यांनी भारतासाठी आंतरराष्ट्रीय स्तरावर खेळण्यास सुरुवात केली.
बॅडमिंटन कारकीर्द
नंदू नाटेकर यांनी १५ वर्षांच्या कारकिर्दीत बॅडमिंटनमध्ये अनेक विक्रम प्रस्थापित केले. त्यांनी १०० हून अधिक राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय विजेतेपदे मिळवली. त्यांची खेळण्याची शैली आणि कोर्टवरील चपळता यामुळे त्यांना “स्ट्रोक मास्टर” असे संबोधले जायचे.
प्रमुख उपलब्धी
- आंतरराष्ट्रीय यश (१९५६) – क्वालालंपूर येथील सेलंगोर आंतरराष्ट्रीय स्पर्धेत एकेरी विजेतेपद पटकावून परदेशात विजय मिळवणारे पहिले भारतीय बॅडमिंटनपटू.
- अर्जुन पुरस्कार (१९६१) – उद्घाटन अर्जुन पुरस्काराचे पहिले मानकरी. हा पुरस्कार मिळवणारे पहिले बॅडमिंटनपटू.
- राष्ट्रीय विजेतेपदे – ६ वेळा पुरुष एकेरी, ६ वेळा पुरुष दुहेरी आणि ५ वेळा मिश्र दुहेरी राष्ट्रीय अजिंक्यपद.
- थॉमस चषक (१९५१–१९६३) – भारतीय संघासाठी १६ पैकी १२ एकेरी आणि १६ पैकी ८ दुहेरी सामने जिंकले. १९५९, १९६१ आणि १९६३ मध्ये संघाचे कर्णधार.
- किंग्स कप – १९६२ मध्ये बँकॉक येथे मीना शाह यांच्यासह मिश्र दुहेरी विजेतेपद आणि १९६३ मध्ये पुरुष एकेरी विजेतेपद.
- ऑल इंग्लंड चॅम्पियनशिप (१९५४) – वयाच्या २१ व्या वर्षी उपांत्यपूर्व फेरीपर्यंत मजल.
- राष्ट्रकुल क्रीडा स्पर्धा (१९६५, जमैका) – भारताचे प्रतिनिधित्व.
- जीवनगौरव पुरस्कार (२००१) – भारतीय पेट्रोलियम स्पोर्ट्स कंट्रोल बोर्डाकडून गौरव.
वैयक्तिक जीवन
नंदू नाटेकर यांचा मुलगा गौरव नाटेकर हा यशस्वी टेनिसपटू आहे, ज्याने सात वेळा राष्ट्रीय अजिंक्यपद जिंकले. नंदू नाटेकर यांनी नाटेकर स्पोर्ट्स अँड फिटनेस (NSF) चे संचालक म्हणूनही काम केले. त्यांनी बॅडमिंटनच्या विकासासाठी आणि नव्या खेळाडूंना प्रोत्साहन देण्यासाठी महत्त्वपूर्ण योगदान दिले.
निधन
नंदू नाटेकर यांचे २८ जुलै २०२१ रोजी वयाच्या ८८ व्या वर्षी पुण्यात वृद्धापकाळाने निधन झाले. त्यांच्या निधनाने क्रीडाविश्वात शोककळा पसरली. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्यासह अनेक मान्यवरांनी त्यांना श्रद्धांजली वाहिली.
नंदू नाटेकर यांचा वारसा
नंदू नाटेकर यांना “भारतीय बॅडमिंटनचा गोल्डन बॉय” आणि “बॅडमिंटन विद्यापीठ” अशी उपाधी मिळाली होती. त्यांनी भारताला आंतरराष्ट्रीय बॅडमिंटनच्या नकाशावर स्थान मिळवून दिले आणि पुढील पिढ्यांना प्रेरणा दिली. त्यांचा खेळातील उत्कृष्टता, समर्पण आणि नेतृत्व यामुळे ते आजही क्रीडाप्रेमींच्या स्मरणात आहेत.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ)
प्रश्न १: नंदू नाटेकर हयात आहेत का?
उत्तर: नाही, नंदू नाटेकर यांचे २८ जुलै २०२१ रोजी निधन झाले.
प्रश्न २: बॉल बॅडमिंटनचा जनक कोण आहे?
उत्तर: नंदू नाटेकर यांना बॉल बॅडमिंटनचा जनक मानले जात नाही. हा खेळ दक्षिण भारतातून उदयास आला, परंतु त्याचा जनक कोण आहे याबद्दल स्पष्ट माहिती उपलब्ध नाही.
निष्कर्ष
नंदू नाटेकर हे भारतीय बॅडमिंटनमधील पहिले सुपरस्टार होते. त्यांनी आपल्या खेळाने आणि उपलब्धींनी देशाचे नाव उंचावले. त्यांचे योगदान आणि प्रेरणादायी कारकीर्द यामुळे ते कायम स्मरणात राहतील.
