|
Getting your Trinity Audio player ready...
|
अंबा घाट हा महाराष्ट्रातील एक सुंदर डोंगराळ घाट आहे, जो सह्याद्री पर्वतरांगेच्या कुशीत वसलेला आहे. हा घाट कोल्हापूर आणि रत्नागिरी जिल्ह्यांना जोडणारा राष्ट्रीय महामार्ग २०४ (एनएच २०४) वर आहे. समुद्रसपाटीपासून २००० फूट उंचीवर असलेला हा घाट पर्यटकांसाठी एक उत्तम वीकेंड गेटअवे आहे. येथील हिरवीगार जंगलं, धबधबे आणि शांत वातावरण यामुळे तो निसर्गप्रेमींना आकर्षित करतो.
स्थान आणि भूगोल
अंबा घाट कोल्हापूर जिल्ह्यातील शाहूवाडी तालुक्यात आहे. त्याचे अक्षांश-रेखांश १७°००′०२″ उत्तर आणि ७३°४६′३८″ पूर्व आहे. हा घाट सह्याद्रीच्या पर्वतरांगांमधील एक महत्त्वाचा मार्ग आहे, ज्याची उंची सुमारे २००० फूट आहे. काही ठिकाणी तो ३२०० फूटपर्यंत पोहोचतो. इथे वर्षभर सुखद हवामान असते, ज्यामुळे तो नेहमीच पर्यटकांसाठी आकर्षक ठरतो. चांदोली राष्ट्रीय उद्यानाच्या जवळ असल्याने हा भाग जैवविविधतेने समृद्ध आहे.
इतिहास
अंबा घाटाचा इतिहास छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या काळाशी जोडलेला आहे. हा घाट कोकण आणि कोल्हापूरला जोडणारा एक महत्त्वाचा मार्ग होता, ज्यातून शिवाजी महाराजांची सेना प्रवास करत असे. जवळील पावनखिंड (२० किमी अंतरावर) ही बाजी प्रभू देशपांडेंनी दिलेल्या बलिदानाची स्मृती आहे, जिथे त्यांनी शिवाजी महाराजांना वाचवण्यासाठी शत्रूशी लढाई केली. तसेच, १६८९ मध्ये छत्रपती संभाजी महाराज आणि कवी कलश हे अम्बा घाटाद्वारे विश्वाळगड ते रायगड जात असताना शेख निजामने त्यांना पकडले. हा घाट ऐतिहासिकदृष्ट्या रणनीतिकदृष्ट्या महत्त्वाचा होता.
जैवविविधता
अंबा घाट हा पश्चिम घाटातील जैवविविधता हॉटस्पॉट आहे. इथे घनदाट वर्षावन आहेत, ज्यात दुर्मीळ ऑर्किड फुलं आढळतात. ताम्हण फूल ही एक दुर्मीळ वनस्पती इथे आढळते. प्राण्यांमध्ये बिबट्या, सांबर, रानकुत्रे, मोर, बायसन, वन्य डुक्कर आणि विविध पक्षी आढळतात. इथे हेट्रोप्टेरन कीटकांची विविधता आढळते, आणि संवर्धन आरक्षित क्षेत्र म्हणून घोषित केले आहे. पश्चिम घाटातील एकूण जैवविविधता १४० स्तनप्राणी, १७८ उभयचर आणि २६७ सरपट प्राण्यांना समाविष्ट करते, ज्यात अम्बा घाटाचा वाटा आहे.
पर्यटन आणि आकर्षणे
अंबा घाट पर्यटनासाठी प्रसिद्ध आहे. इथे पॅराग्लायडिंगसारखे रोमांचक खेळ करता येतात. पावसाळ्यात धबधबे आणि हिरवीगार निसर्ग आकर्षक असतो. जवळील आकर्षणे म्हणजे पावनखिंड, विश्वाळगड किल्ला आणि पन्हाळगड किल्ला. अम्बेश्वर शिव मंदिर हे प्राचीन मंदिर इथे आहे, ज्यामुळे अम्बा नाव पडले. रिसॉर्ट्स आणि होमस्टेस उपलब्ध आहेत, ज्यात जंगल सफारी करता येते.
कसे पोहोचावे
अंबा घाट रस्त्याने चांगला जोडलेला आहे. कोल्हापूरपासून ७० किमी अंतरावर आहे. मुंबईपासून ३८६ किमी, जे ७-८ तासांत पार करता येते. बसमधून किंवा टॅक्सीने जाता येते. सर्वात जवळचे विमानतळ कोल्हापूर किंवा रत्नागिरी आहे. रेल्वे स्टेशन कोल्हापूर किंवा राजापूर रोड आहे.
भेट देण्याचा उत्तम काळ
वर्षभर सुखद हवामान असले तरी पावसाळा (जून-सप्टेंबर) हिरवीगार निसर्ग आणि धबधबांसाठी उत्तम आहे. हिवाळा (ऑक्टोबर-मार्च) सौम्य हवामानासाठी योग्य आहे. उन्हाळ्यात (एप्रिल-मे) थोडे उकाडे असते, पण तरीही भेट देणे शक्य आहे.
अंबा घाट निसर्ग, इतिहास आणि रोमांच यांचा अनोखा संगम आहे. इथे येऊन सह्याद्रीची खरी सुंदरता अनुभवा!
