|
Getting your Trinity Audio player ready...
|
भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यातील एक अजरामर नाव म्हणजे भगतसिंग. त्यांचे धैर्य, बुद्धिमत्ता आणि देशप्रेम यामुळे ते आजही लाखो भारतीयांच्या हृदयात जिवंत आहेत.
भगतसिंग यांनी आपल्या अल्प आयुष्यात देशाच्या स्वातंत्र्यासाठी केलेले बलिदान आणि क्रांतिकारी कार्य आजही प्रेरणादायी आहे.
बालपण आणि प्रारंभिक जीवन
- जन्म : 28 सप्टेंबर 1907
- जन्मस्थान : बंगा, पंजाब (आताचा पाकिस्तानातील लायालपूर)
- कुटुंब : शीख समाजातील, स्वातंत्र्यलढ्यात सक्रिय
- वडील : किशनसिंग
- आई : सरदार अजितकौर
कुटुंबीय गदर आंदोलनाशी निगडित होते. त्यामुळे भगतसिंग यांना लहानपणापासूनच देशभक्तीचे संस्कार मिळाले.
लाहोरच्या नॅशनल कॉलेज मधील शिक्षणादरम्यान त्यांच्यावर समाजवादी आणि क्रांतिकारी विचारांचा खोलवर प्रभाव पडला.
क्रांतिकारी कार्याची सुरुवात
वयाच्या अवघ्या १७व्या वर्षी भगतसिंग हिंदुस्तान सोशालिस्ट रिपब्लिकन असोसिएशन (HSRA) मध्ये सामील झाले.
ही संघटना ब्रिटिश सत्तेविरुद्ध सशस्त्र लढा देत होती.
लाहोर कट (1928)
- ब्रिटिश पोलिस अधिकारी जॉन सॉन्डर्स यांनी लाला लजपत राय यांच्यावर लाठीहल्ला केला, ज्यामुळे त्यांचा मृत्यू झाला.
- याचा बदला घेण्यासाठी भगतसिंग, सुखदेव आणि राजगुरू यांनी सॉन्डर्सची हत्या केली.
- या घटनेमुळे भगतसिंग देशभर प्रसिद्ध झाले.
सेंट्रल असेंब्ली बॉम्ब हल्ला (1929)
- तारीख : 8 एप्रिल 1929
- भगतसिंग आणि बटुकेश्वर दत्त यांनी दिल्लीतील सेंट्रल असेंब्लीत बॉम्ब फेकले.
- उद्देश : कोणालाही इजा न करता ब्रिटिश सरकारचे लक्ष भारतीयांच्या मागण्यांकडे वेधणे.
- घोषणा : “इन्कलाब जिंदाबाद” आणि “साम्राज्यवादाचा नाश होवो”.
- त्यानंतर त्यांनी स्वतःला अटक करवून घेतले.
विचारसरणी आणि प्रेरणा
- भगतसिंग हे केवळ क्रांतिकारी नव्हते, तर विचारवंत आणि लेखक होते.
- त्यांनी कार्ल मार्क्स, लेनिन आणि बाकुनिन यांच्या लेखनाचा अभ्यास केला.
- त्यांच्यावर समाजवाद व साम्यवादाचा खोलवर प्रभाव होता.
- उद्देश : केवळ राजकीय स्वातंत्र्य नव्हे, तर सामाजिक-आर्थिक समानता व शोषणमुक्त समाज निर्माण करणे.
- त्यांनी “नौजवान भारत सभा” ची स्थापना करून तरुणांमध्ये क्रांतिकारी विचारांचा प्रसार केला.
अटक आणि बलिदान
- लाहोर कट आणि असेंब्ली बॉम्ब हल्ल्यामुळे भगतसिंग यांना अटक झाली.
- दीर्घ खटल्यानंतर 23 मार्च 1931 रोजी सुखदेव आणि राजगुरूसह लाहोरच्या सेंट्रल जेलमध्ये फाशी देण्यात आली.
- फाशीच्या वेळी त्यांचे वय फक्त 23 वर्षे होते.
- कारागृहात असताना त्यांनी प्रसिद्ध निबंध “Why I Am An Atheist” लिहिला.
भगतसिंग यांचा वारसा
- भगतसिंग यांचे नाव स्वातंत्र्य, धैर्य आणि देशप्रेमाचे प्रतीक बनले आहे.
- “इन्कलाब जिंदाबाद” ही त्यांची घोषणा आजही आंदोलनांमध्ये आणि देशभक्तीच्या प्रसंगी ऐकू येते.
- त्यांच्या जीवनावर अनेक चित्रपट, पुस्तके आणि नाटके बनली असून त्यांचा वारसा पुढील पिढ्यांपर्यंत पोहोचतो आहे.
निष्कर्ष
भगतसिंग हे भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यातील एक अग्रणी क्रांतिकारी होते. त्यांनी आपल्या प्राणांची आहुती देऊन देशाला स्वातंत्र्याच्या दिशेने पुढे नेले. त्यांचे धैर्य, बुद्धिमत्ता आणि देशाप्रती समर्पण यामुळे ते कायम भारतीयांच्या हृदयात राहतील. त्यांचे विचार आजही आपल्याला सामाजिक न्याय आणि स्वातंत्र्यासाठी लढण्याची प्रेरणा देतात.
