|
Getting your Trinity Audio player ready...
|
ऑलिम्पिक खेळ हे जगातील सर्वात मोठे आणि प्रतिष्ठित क्रीडा स्पर्धा आहे, ज्यामध्ये जगभरातील खेळाडू एकत्र येऊन विविध क्रीडा प्रकारांमध्ये आपले कौशल्य दाखवतात.
ही स्पर्धा प्रत्येक चार वर्षांनी आयोजित केली जाते आणि ती प्राचीन ग्रीसपासून प्रेरित आहे.
ऑलिम्पिक खेळांचा इतिहास
ऑलिम्पिक खेळांची सुरुवात प्राचीन ग्रीसमध्ये इ.स.पू. 776 मध्ये झाली. ग्रीसमधील ऑलिंपिया या ठिकाणी ही स्पर्धा आयोजित केली जात असे, म्हणूनच तिला “ऑलिम्पिक” असे नाव पडले. प्राचीन ऑलिम्पिक खेळ हे धार्मिक आणि सांस्कृतिक उत्सवाचा भाग होते. इ.स. 393 मध्ये रोमन सम्राट थिओडोसियस यांनी ही स्पर्धा बंद केली.
आधुनिक ऑलिम्पिक खेळांची सुरुवात 1896 मध्ये फ्रान्सच्या पियरे द कूबर्टिन यांनी केली. त्यांनी आंतरराष्ट्रीय एकता आणि खेळामधील सौहार्द वाढवण्यासाठी ही स्पर्धा पुन्हा सुरू केली. पहिले आधुनिक ऑलिम्पिक खेळ अथेन्स, ग्रीस येथे आयोजित झाले. तेव्हापासून, प्रत्येक चार वर्षांनी उन्हाळी आणि हिवाळी ऑलिम्पिक खेळ आयोजित केले जातात.
ऑलिम्पिक खेळांचे प्रकार
1. उन्हाळी ऑलिम्पिक
यामध्ये अॅथलेटिक्स, जलतरण, जिम्नॅस्टिक्स, कुस्ती, बॅडमिंटन, टेनिस, बॉक्सिंग, तिरंदाजी, बास्केटबॉल, व्हॉलीबॉल, फुटबॉल, हॉकी, तलवारबाजी आदी खेळांचा समावेश होतो.
👉 2024 च्या पॅरिस ऑलिम्पिकमध्ये 32 क्रीडा प्रकार आणि 329 स्पर्धा होत्या.
2. हिवाळी ऑलिम्पिक
यामध्ये बर्फावर खेळले जाणारे खेळ जसे की स्कीइंग, स्नोबोर्डिंग, आइस हॉकी, फिगर स्केटिंग आणि बायथलॉन यांचा समावेश होतो.
हिवाळी ऑलिम्पिक सामान्यतः थंड हवामान असलेल्या देशांमध्ये आयोजित केले जाते.
3. पॅरालिम्पिक आणि युथ ऑलिम्पिक
- पॅरालिम्पिक खेळ हे अपंग खेळाडूंसाठी आयोजित केले जातात.
- युथ ऑलिम्पिक हे युवा खेळाडूंना प्रोत्साहन देण्यासाठी असते.
ऑलिम्पिक खेळांचे आयोजन
ऑलिम्पिक खेळांचे आयोजन आंतरराष्ट्रीय ऑलिम्पिक समिती (IOC) करते. ही संस्था खेळांचे नियम, आयोजन आणि यजमान देश निवडण्याचे काम करते.
यजमान शहराची निवड अनेक वर्षे आधी केली जाते.
- 2024 उन्हाळी ऑलिम्पिक – पॅरिस, फ्रान्स
- 2028 उन्हाळी ऑलिम्पिक – लॉस एंजेलिस, अमेरिका
ऑलिम्पिक चिन्ह आणि मूल्ये
- चिन्ह: पाच रंगीत वर्तुळे (निळा, पिवळा, काळा, हिरवा, लाल) – पाच खंडांची एकता दर्शवतात.
- बोधवाक्य: “Citius, Altius, Fortius” (लॅटिन) – जलद, उच्च, बलवान.
- मूल्ये: मैत्री, आदर आणि उत्कृष्टता ही ऑलिम्पिकची प्रमुख मूल्ये आहेत.
भारत आणि ऑलिम्पिक
भारताने 1900 मध्ये पहिल्यांदा ऑलिम्पिकमध्ये भाग घेतला.
आतापर्यंत भारताने एकूण 35 पदके जिंकली आहेत –
- 10 सुवर्ण
- 9 रौप्य
- 16 कांस्य
भारताचा सर्वात यशस्वी खेळ म्हणजे हॉकी, ज्यामध्ये भारताने 8 सुवर्णपदके जिंकली आहेत.
👉 2024 च्या पॅरिस ऑलिम्पिकमध्ये भारताने 1 रौप्य आणि 5 कांस्य पदके जिंकली. नीरज चोप्रा, पी. व्ही. सिंधू, मीराबाई चानू यांसारखे खेळाडू भारताचे नाव उंचावत आहेत.
ऑलिम्पिक खेळांचे महत्त्व
- आंतरराष्ट्रीय एकता – खेळाडूंना एकत्र आणून शांतता, मैत्री आणि सहकार्याला प्रोत्साहन.
- खेळाडूंना प्रेरणा – ऑलिम्पिक हे सर्वोच्च व्यासपीठ.
- आर्थिक आणि सांस्कृतिक प्रभाव – पर्यटन, आर्थिक वाढ आणि सांस्कृतिक आदानप्रदानाची संधी.
2024 पॅरिस ऑलिम्पिक: ठळक मुद्दे
- कालावधी: 26 जुलै ते 11 ऑगस्ट 2024
- यजमान शहर: पॅरिस, फ्रान्स
- स्पर्धा: 329
- खेळाडू: 10,500 पेक्षा जास्त
- नवीन खेळ: ब्रेकडान्सिंग आणि कायाक क्रॉस
आगामी ऑलिम्पिक
- 2026 हिवाळी ऑलिम्पिक – मिलान-कॉर्टिना, इटली
- 2028 उन्हाळी ऑलिम्पिक – लॉस एंजेलिस, अमेरिका
निष्कर्ष
ऑलिम्पिक खेळ हे केवळ क्रीडा स्पर्धा नसून, ते मानवतेच्या एकतेचे आणि उत्कृष्टतेचे प्रतीक आहे. भारतासारख्या देशांसाठी ऑलिम्पिक ही खेळाडूंना जागतिक स्तरावर आपले कौशल्य दाखवण्याची संधी आहे. येणाऱ्या काळात भारतीय खेळाडू आणखी यश मिळवतील, अशी आशा आहे.
