गेल्या काही दिवसांपासून देशभरातील सुमारे 300 छोट्या बँकांच्या ग्राहकांना ATM आणि UPI सेवांचा वापर करता येत नाही. याचं कारण म्हणजे, या बँकांना तंत्रज्ञान सेवा पुरवणाऱ्या C-Edge Technologies या कंपनीवर झालेला रॅन्समवेअर हल्ला होय.
रॅन्समवेअर हल्ल्याचा तपशील
- C-Edge Technologies ही एक तंत्रज्ञान सेवा पुरवठादार कंपनी आहे जी देशभरातील छोट्या बँकांना बँकिंग तंत्रज्ञान प्रणाली पुरवते.
- या कंपनीच्या काही प्रणालींवर रॅन्समवेअर हल्ला झाल्याचं नॅशनल पेमेंट्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (NPCI) ने सांगितलं आहे.
- NPCI ने C-Edge ला तात्पुरतं रिटेल पेमेंट सिस्टीममधून वेगळं केलं आहे, जेणेकरून पेमेंट इकोसिस्टीमवर मोठा परिणाम होऊ नये.
- C-Edge द्वारा सेवा पुरवल्या जाणाऱ्या बँकांचे ग्राहक या वेगळ्या करण्याच्या कालावधीत UPI पेमेंट करू शकणार नाहीत.
प्रभावित बँका आणि ग्राहक
- सुमारे 300 छोट्या बँका देशाच्या व्यापक पेमेंट नेटवर्कपासून वेगळ्या करण्यात आल्या आहेत.
- यापैकी बहुतेक सहकारी बँका आणि ग्रामीण भागातील प्रादेशिक बँका आहेत.
- या हल्ल्यामुळे देशातील एकूण पेमेंट व्यवहारांपैकी फक्त 0.5% व्यवहारांवर परिणाम होईल, असं एका अधिकाऱ्याने सांगितलं.
- मेघालय कोऑपरेटिव्ह एपेक्स बँक आणि महाराष्ट्र ग्रामीण बँक या C-Edge च्या नवीन ग्राहकांमध्ये आहेत.
पुनर्संचयन प्रयत्न सुरू
- C-Edge सोबत मिळून पुनर्संचयनाचं काम युद्धपातळीवर सुरू आहे.
- आवश्यक सुरक्षा तपासणीही प्रगतीपथावर आहे.
- प्रभावित बँकांशी कनेक्टिव्हिटी लवकरात लवकर पुनर्संचयित केली जाईल.
- गुरुवारपर्यंत सर्व काही योजनेप्रमाणे झालं तर, प्रणाली पुन्हा सुरू होईल.
ग्राहकांवरील परिणाम
| प्रभावित सेवा | परिणाम |
|---|---|
| ATM | रोख रक्कम काढता येत नाही |
| UPI | पैसे पाठवणाऱ्याच्या खात्यातून वजा होतात पण स्वीकारणाऱ्याच्या खात्यात जमा होत नाहीत |
| RTGS | ऑनलाइन व्यवहार प्रभावित |
टाळण्यासाठी उपाय
- रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) आणि भारतीय सायबर अधिकाऱ्यांनी गेल्या काही आठवड्यांत भारतीय बँकांना संभाव्य सायबर हल्ल्यांबद्दल सावध केलं होतं.
- नियमित सुरक्षा तपासणी आणि अद्ययावत करणं आवश्यक आहे.
- संशयास्पद ईमेल्स आणि लिंक्स उघडण्यापासून कर्मचाऱ्यांनी सावध राहणं गरजेचं आहे.
- मजबूत पासवर्ड आणि दोन-स्तरीय प्रमाणीकरण (2FA) वापरणं उत्तम.
सारांश
भारतातील सुमारे 300 छोट्या बँकांच्या पेमेंट सिस्टीम्सवर रॅन्समवेअर हल्ला झाल्याने त्यांच्या ग्राहकांना ATM आणि UPI सेवा वापरता येत नाहीये. NPCI कडून C-Edge Technologies ला तात्पुरतं वेगळं करण्यात आलं असून, पुनर्संचयनाचं काम युद्धपातळीवर सुरू आहे. लवकरच या बँकांच्या ग्राहकांना पुन्हा सेवा उपलब्ध होतील, अशी अपेक्षा आहे. तरीही, भविष्यात अशा हल्ल्यांपासून सुरक्षित राहण्यासाठी नियमित सुरक्षा उपाय आणि सावधगिरी बाळगणं आवश्यक आहे.
