पॅरिस ऑलिम्पिक 2024 मध्ये भारतीय कुस्तीपटू विनेश फोगट चा सुवर्णपदकाचा सामना गमावल्यानंतर तिने Court of Arbitration for Sport (CAS) कडे अपील दाखल केले होते. आता या प्रकरणावर आज 10 ऑगस्ट 2024 रोजी रात्री 9:30 पर्यंत (भारतीय वेळेनुसार) निकाल लागणार आहे.
विनेश फोगट ला महिला 50 किलो वजनी गटातील अंतिम सामन्यातून अपात्र ठरवण्यात आले होते कारण तिचे वजन 100 ग्रॅम जास्त आढळले. त्यामुळे तिला सुवर्णपदकासाठी खेळता आले नाही. या निर्णयाविरोधात विनेश ने CAS कडे अपील केले आणि संयुक्त रौप्यपदकाची मागणी केली कारण मंगळवारी झालेल्या उपांत्य फेरीत तिचे वजन नियमानुसार होते.
CAS सुनावणीत काय झाले?
शुक्रवारी झालेल्या CAS च्या सुनावणीत विनेश फोगट आणि जागतिक कुस्ती महासंघ, आंतरराष्ट्रीय ऑलिम्पिक समिती यांच्यातर्फे वकिलांनी आपली बाजू मांडली. सुनावणी व्हर्च्युअल पद्धतीने झाली आणि विनेश स्वतः उपस्थित होती.
विनेश च्या वकिलांनी असा युक्तिवाद केला की तिच्या वजनात वाढ ही नैसर्गिक प्रक्रिया होती आणि त्यामुळे तिने कोणताही नियम मोडला नाही. मंगळवारी तिचे वजन योग्य होते आणि ती सुवर्णपदकासाठी पात्र होती.
दोन्ही बाजूंकडून एक तासापेक्षा जास्त वेळ वाद-विवाद झाला. सोल आर्बिट्रेटर डॉ. अॅनाबेल बेनेट यांनी सर्व पक्षांचे म्हणणे ऐकून घेतले. लवकरच प्राथमिक निर्णय देण्यात येईल आणि नंतर सविस्तर लेखी आदेश जारी केला जाईल असे सांगण्यात आले.
भारतीय ऑलिम्पिक असोसिएशन आशावादी
भारतीय ऑलिम्पिक असोसिएशन (IOA) ने म्हटले आहे की त्यांना विनेश च्या बाजूने सकारात्मक निकाल मिळेल अशी आशा आहे. IOA अध्यक्ष पीटी उषा यांनी विनेश ला प्रतिनिधित्व करणाऱ्या वरिष्ठ वकील हरीश साळवे आणि विदुष्पत सिंघानिया यांचे आभार मानले.
“IOA ला विनेश ला पाठिंबा देणे हे आपले कर्तव्य वाटते आणि या प्रकरणाचा निकाल काहीही असला तरी आम्ही तिच्या पाठीशी ठामपणे उभे राहू. तिने आपल्या कारकिर्दीत कुस्तीच्या मैदानावर असंख्य कामगिरी केली आहे आणि आम्हाला तिचा अभिमान आहे,” असे पीटी उषा म्हणाल्या.
विनेश ने निवृत्तीची घोषणा केली होती
आपल्या अपात्रतेला आव्हान देताना विनेश ने कुस्तीतून निवृत्ती घेण्याची घोषणा केली होती. तिला पुढे खेळण्याची ताकद उरली नसल्याचे तिने सांगितले.
या प्रकरणावर प्रतिक्रिया देताना आंतरराष्ट्रीय ऑलिम्पिक समिती अध्यक्ष थॉमस बाख यांनी म्हटले की विनेश च्या परिस्थितीबद्दल त्यांना “काही प्रमाणात समज” आहे. पण अशा परिस्थितीत थोड्या सवलती देण्यास सुरुवात केल्यास मर्यादा कुठे आखायची हा प्रश्न उपस्थित होतो.
“महासंघ किंवा कोणीही असा निर्णय घेताना, केव्हा आणि कुठे मर्यादा आखायची? 100 ग्रॅम पर्यंत माफ करायचे पण 102 ग्रॅम नाही असे म्हणायचे का? मग ज्या खेळांमध्ये सेकंदाच्या हजारांश इतका फरक पडतो तिथे काय करायचे? तिथेही अशा विचारांचा वापर करायचा का?” असा प्रश्न त्यांनी उपस्थित केला.
निष्कर्ष
विनेश फोगट च्या अपात्रतेविरोधातील अपीलावर आज रात्री उशिरापर्यंत Court of Arbitration for Sport चा निर्णय येणार आहे. तिला संयुक्त रौप्यपदक मिळेल का याकडे सर्वांचे लक्ष लागले आहे. भारतीय ऑलिम्पिक असोसिएशन आशावादी आहे की तिच्या बाजूने सकारात्मक निकाल लागेल.
पण वजन नियमांमध्ये थोड्या सवलती देण्यास सुरुवात केल्यास त्याची मर्यादा कुठे आखायची हा देखील एक महत्त्वाचा मुद्दा आहे. कुस्ती आणि इतर क्रीडा प्रकारांमध्ये वजन नियमांचे काटेकोरपणे पालन करणे अपेक्षित असते.
आता विनेश च्या भवितव्याचा निर्णय CAS च्या हाती आहे. आपण सर्वजण रात्री 9:30 पर्यंत धीराने वाट पाहूया आणि तिला शुभेच्छा देऊया की तिच्या मेहनतीला यश मिळो.
