|
Getting your Trinity Audio player ready...
|
ताम्हिणी घाट हा महाराष्ट्रातील पश्चिम घाटातील एक निसर्गरम्य पर्वतीय मार्ग आहे. पुणे जिल्ह्यातील मुळशी आणि रायगड जिल्ह्यातील माणगाव तालुक्याला जोडणारा हा घाटरस्ता पर्यटकांसाठी एक लोकप्रिय ठिकाण आहे. सह्याद्रीच्या पर्वतरांगांमध्ये वसलेला हा परिसर हिरव्या जंगलां, धबधब्यांचा खळखळाट, शांत तलाव आणि मुळशी धरणाच्या नयनरम्य दृश्यांसाठी प्रसिद्ध आहे.
खासकरून पावसाळ्यात येथील सौंदर्य खुलून दिसते, ज्यामुळे हा घाट पर्यटकांचे आकर्षण बनतो. या लेखात आपण ताम्हिणी घाटाबद्दल संपूर्ण आणि अचूक माहिती घेऊया.
ताम्हिणी घाटाचे स्थान आणि महत्त्व
ताम्हिणी घाट हा पुणे आणि कोकण प्रदेशाला जोडणारा एक महत्त्वाचा मार्ग आहे. हा घाट मुळशी ते ताम्हिणीपर्यंत सुमारे १५ किलोमीटर लांबीचा आहे.
मुंबई-गोवा महामार्गावरून कोलाड येथे पोहोचल्यानंतर कुंडलिका नदीवरील पूल ओलांडून डावीकडे वळल्यावर हा घाट सुरू होतो. हा मार्ग पुणे, मुंबई आणि लोणावळा येथून कोकणातील गावांना जोडतो, ज्यामुळे प्रवास सुलभ होतो.
पहिल्यांदा हा घाटरस्ता टाटा पॉवरच्या प्रकल्पांतर्गत होता, परंतु पुणे आणि लोणावळ्याहून कोकणात जाण्यासाठी पर्यायी मार्गाची गरज लक्षात घेऊन हा रस्ता विकसित करण्यात आला.
आज हा रस्ता उत्तम स्थितीत आहे आणि पावसाळ्यात येथील हिरवेगार दृश्य, धबधबे आणि धुक्याने नटलेले डोंगर पर्यटकांना भुरळ घालतात.
ताम्हिणी घाटातील प्रमुख आकर्षणे
ताम्हिणी घाटाला भेट देण्याचा सर्वोत्तम काळ हा पावसाळा (जून ते सप्टेंबर) आहे, जेव्हा हा परिसर हिरवाईने आणि धबधब्यांनी नटलेला असतो.
१. धबधबे आणि निसर्गसौंदर्य
पावसाळ्यात ताम्हिणी घाटातील डोंगरांवरून कोसळणारे असंख्य धबधबे पर्यटकांचे मन मोहून घेतात. यातील काही धबधबे रस्त्यालगतच दिसतात, ज्यामुळे पर्यटकांना थांबून त्यांचा आनंद घेता येतो.
पालसे धबधबा हा येथील एक प्रसिद्ध धबधबा आहे, ज्याला भेट देण्यासाठी पर्यटक मोठ्या संख्येने येतात.
२. मुळशी धरण
मुळशी धरण हे ताम्हिणी घाटाच्या परिसरातील आणखी एक आकर्षण आहे. धरणाच्या पाण्याचा शांत आणि निळसर देखावा, आजूबाजूच्या हिरव्या डोंगरांनी वेढलेला, एक अप्रतिम अनुभव देतो. येथे तुम्ही शांततेत वेळ घालवू शकता आणि फोटोग्राफीचा आनंद घेऊ शकता.
३. अंधारबन जंगल ट्रेक
अंधारबन (मराठीत “अंधारलेले जंगल”) हा ताम्हिणी घाटातील एक रोमांचक ट्रेक आहे. हा ट्रेक पिंप्री धरणापासून भिरा धरणापर्यंत १३ किलोमीटरचा आहे आणि सुमारे ४ ते ५ तास लागतात.
या ट्रेकदरम्यान तुम्हाला कुंडलिका खोरे, धबधबे आणि समृद्ध जैवविविधता पाहायला मिळते. ऑर्किड, फुलपाखरे, पक्षी आणि सरपटणारे प्राणी येथे आढळतात.
४. कोलाड येथील रिव्हर राफ्टिंग
ताम्हिणी घाटाच्या परिसरात कोलाड येथे कुंडलिका नदीवर रिव्हर राफ्टिंगचा थरार अनुभवता येतो. हा उपक्रम साहसी पर्यटकांसाठी खूप लोकप्रिय आहे.
५. रायगड किल्ला
ताम्हिणी घाटापासून जवळच असलेला रायगड किल्ला हा छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या मराठा साम्राज्याची राजधानी होता. २,७०० फूट उंचीवर वसलेला हा किल्ला ऐतिहासिक आणि निसर्गरम्य दृश्यांसाठी प्रसिद्ध आहे.
ताम्हिणी घाटाला भेट देण्याची योग्य वेळ
- ऑक्टोबर ते डिसेंबर : पावसाळा संपल्यानंतर हवामान सुखद असते आणि निसर्ग अजूनही हिरवागार असतो.
- जून ते सप्टेंबर (पावसाळा) : धबधबे आणि हिरवळ यांचे सौंदर्य अप्रतिम असते. मात्र, रस्ते निसरडे असल्यामुळे खबरदारी घेणे आवश्यक आहे.
ताम्हिणी घाटापर्यंत कसे पोहोचाल?
- मुंबईहून : मुंबई-गोवा महामार्गाने कोलाडपर्यंत जा. कुंडलिका नदीवरील पूल ओलांडल्यानंतर डावीकडे वळून मुळशी धरणाच्या दिशेने जा.
- अंतर : १४४ किमी
- वेळ : सुमारे ४ तास
- पुण्याहून : पुणे ते ताम्हिणी घाट अंतर फक्त ५४ किमी आहे.
- वेळ : सुमारे २ तास
- सार्वजनिक वाहतूक : पुणे ते कोकणातील गावांना जोडणाऱ्या एसटी बसेस ताम्हिणी घाटामार्गे जातात.
ताम्हिणी घाटातील सुरक्षितता आणि खबरदारी
- रस्त्याची स्थिती : रस्ता उत्तम आहे, परंतु पावसाळ्यात निसरडा होतो. वळणांवर सावधगिरी बाळगा.
- रात्रीचा प्रवास : रात्री येथे प्रवास टाळावा, कारण रस्ता जंगलातून जातो आणि मदत मिळणे अवघड असते.
- धबधब्यांजवळ खबरदारी : पाण्याचा अंदाज घ्या. गेल्या काही वर्षांत येथे अपघात झाले आहेत.
- सुरक्षितता : इतर घाटांपेक्षा तुलनेने सुरक्षित, कारण डोंगर आणि रस्ता यांच्यात अंतर आहे, त्यामुळे दरड कोसळण्याचा धोका कमी होतो.
ताम्हिणी घाटातील निवास सुविधा
घाटात थेट हॉटेल्स किंवा रिसॉर्ट्स नाहीत. परंतु जवळच्या मुळशी, कोलाड किंवा पुणे येथे निवासाची व्यवस्था आहे. काही पर्यटक कोलाड येथील रिसॉर्ट्स किंवा होमस्टेमध्ये राहणे पसंत करतात.
ताम्हिणी घाटातील जैवविविधता
ताम्हिणी घाट हा ताम्हिणी वन्यजीव अभयारण्याचा भाग आहे. येथे विविध प्रकारचे वनस्पती, प्राणी आणि पक्षी आढळतात.
- ऑर्किड्स
- फुलपाखरे
- सरपटणारे प्राणी
- काहीवेळा बिबट्यांचेही दर्शन
म्हणून जंगलात फिरताना सावधगिरी बाळगणे आवश्यक आहे.
ताम्हिणी घाटातील प्रवासासाठी टिप्स
- कपडे : पावसाळ्यात रेनकोट आणि पाण्याला प्रतिरोधक कपडे घाला.
- शूज : ट्रेकिंगसाठी आरामदायी शूज वापरा.
- साहित्य : पाण्याची बाटली, स्नॅक्स आणि प्रथमोपचार किट सोबत ठेवा.
- फोटोग्राफी : निसर्गसौंदर्य टिपण्यासाठी चांगला कॅमेरा ठेवा.
- गर्दी टाळा : पावसाळ्यातील वीकेंडला गर्दी होते. शक्यतो आठवड्याच्या मध्यात भेट द्या.
निष्कर्ष
ताम्हिणी घाट हा निसर्गप्रेमींसाठी एक खजिना आहे. येथील हिरवळ, धबधबे, धुके आणि शांतता तुम्हाला स्वप्नवत अनुभव देतात. पुणे किंवा मुंबईहून वीकेंड गेटवे साठी हा एक उत्तम पर्याय आहे.
मात्र, सुरक्षिततेची काळजी घेऊन आणि पर्यावरणाचा आदर राखून या ठिकाणाला भेट द्या. ताम्हिणी घाटातील निसर्गसौंदर्य तुमच्या मनात कायमचे कोरले जाईल!
जर तुम्हाला हा लेख आवडला असेल, तर तो तुमच्या मित्रांसह शेअर करा आणि ताम्हिणी घाटाला भेट देण्याचा तुमचा अनुभव आम्हाला कमेंट्समध्ये कळवा!
